استتوسکوپ یا گوشی پزشکی لیتمن کلاسیک ۳ (3M littmann Classic III) یکی از بهترین و پیشرفته‌ترین گوشی‌های پزشکی است که به تعداد کثیری از پزشکان سرتاسر دنیا کمک کرده تا بهترین عملکرد بالینی و تشخیصی را داشته باشند. پیش از شروع بحث، باید بدانید که این متن با اهداف تجاری و تبلیغاتی نوشته نشده است. البته به دلیل این که نویسنده (یعنی من) خودش یک گوشی لیتمن کلاسیک ۳ (به رنگ سورمه‌ای) دارد، چندان هم بی‌طرف ننوشته است.
لیتمن کلاسیک ۳ یک گوشی کاملاً انعطاف پذیر است (منظورم از نظر کاربرد است وگرنه همه‌ی گوشی‌های پزشکی انعطاف پذیر هستند). سری، قطعه‌ی سینه‌ای یا چست پیس (chest piece) دوطرفه‌ی گوشی مجهز به دو دیافراگم بزرگسالان و اطفال است که به اصطلاح tunable است و قابلیت تنظیم صدا دارد. یعنی با افزایش و کاهش فشار دست، فرکانس‌های بالا و پایین بهتر شنیده می‌شوند. این دو دیافراگم خاص باعث شده که لیتمن کلاسیک برای سمع ریه، قلب و دیگر اصوات بدن کاملاً مناسب باشد.
✅ لیتمن کلاسیک ۳ برای چه کسانی مناسب است؟
- پزشکان و دانشجویان پزشکی
- پرستاران و دانشجویان پرستاری
- فیزیوتراپ‌ها
- دامپزشکان
✅ برای چه استفاده‌های مناسب است؟
- برای استفاده در شرایط درمانی غیر از مراقبت‌های ویژه مثل مطب، بخش‌های عمومی، زنان و زایمان و آمبولانس
- پایش و ارزیابی طیف وسیعی از بیماران
- شناسایی اصوات و ریتم‌های طبیعی و غیرطبیعی
- معاینه‌ی اطفال و بزرگسالان
مشخصات اولیه لیتمن کلاسیک ۳
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| عملکرد سمعی | ۷ یا ۸ (از ۱۰) |
| ساخت قطعه‌ی سینه‌ای | استیل ضدزنگ، دوطرفه |
| ساخت هدست | آلیاژ آلومینیومی سبک و گرید هوافضا |
| حدود طول | ۶۹ سانتی‌متر |
| حدود وزن | ۱۵۰ گرم |
| جزئیات دیافراگم | دو دیافراگم قابل تنظیم با قطر ۴.۳ و ۳.۴ سانتی‌متر |
| گارانتی تعویض | ۵ سال وارانتی لیتمن |
یک گوشی لیتمن چه اجزایی دارد؟
خواننده‌ی عزیزی که در حال مطالعه‌ی این مطلب هستی، احتمالاً به نحوی در یکی از قشرهای کادر درمانی عضویت داری یا قرار است در آینده عضو بشوی. به هر حال از شما انتظار می‌رود که اجزای یک گوشی پزشکی را بشناسی. چون در مورد یک استتوسکوپ لیتمن صحبت می‌کنیم، نگاهی به اجزای یک استتوسکوپ لیتمن می‌اندازیم تا ببینیم از چه بخش‌هایی تشکیل شده است. سعی کنید اسم‌های فارسی و انگلیسی اجزای استتوسکوپ را یاد بگیرید. اینطوری حرفه‌ای یا پروفشنال‌تر خواهید بود. (نظر شخصی نویسنده)
تصویری که در پایین می‌بینید اساس ساختمانی تمام گوشی‌های غیرالکترونیکی لیتمن است. تفاوت بین مدل‌های مختلف (مثلاً کلاسیک ۳ با کاردیولوژی ۴) در جزئیات ساختمانی است که به بخشی از آن‌ها اشاره کرده‌ام. نگاهی به تصویر زیر بیندازیم، بعدش به سراغ توضیح هر بخش می‌رویم.
سرگوشی (eartips): بخشی است که درون گوش شما قرار می‌گیرد. این گوشی‌ها باید کاملاً کانال شنوایی شما را پر کنند تا صداهای اطراف و نویزهای ناخواسته حذف شوند و بتوانید روی سمع متمرکز شوید. سرگوشی تمام استتوسکوپ‌های لیتمن دارای دو ویژگی «snap-tight» و «soft sealing» هستند. یعنی کاملاً در کانال شنوایی پر می‌کنند ولی در عین حال نرم‌اند و گوش را اذیت نمی‌کنند.
هدست (headset): هدست گوشی از دو «لوله‌ی گوشی»، یک یوک (yoke) و دو سر گوشی تشکیل شده است. یوک همان محل دوشاخه شدن تیوب‌های گوشی است. به فرمان هواپیما که به همین شکل دوشاخه است نیز یوک می‌گویند.
لوله‌های گوشی (eartubes): صدا از طرف قطعه‌ی سینه‌ای وارد تیوب‌های انعطاف‌پذیر شده و سپس به لوله‌های گوشی فلزی می‌رسد و نهایتاً هم به گوش‌های ما. لوله‌های گوشی استتوسکوپ‌های لیتمن همه از آلیاژ آلومینیومی ساخته شده‌اند که در سازه‌های هوافضا استفاده می‌شود. این آلیاژ محکم و سبک است.
لوله‌ها یا تیوب‌ها (tubes): این تیوب‌های لاستیکی قابل انعطاف، گذرگاه‌های اصلی صدا هستند و نقش خیلی مهمی در انتقال صدا دارند. مواد لاستیکی استفاده شده در تیوب‌های گوشی‌های لیتمن جنس خاصی دارند که در مقابل روغن و الکل مقاوم‌اند. برای همین عمر طولانی‌تری هم دارند. برخی از استتوسکوپ‌های لیتمن (مثل مدل‌های کاردیولوژی) دارای تیوب‌های دو لومنی هستند. یعنی داخل تیوب دو مسیر صدا تعبیه شده است و به صورت جداگانه به دو گوش می‌رود. این باعث می‌شود که نویز و صدای ناشی از مالیده شدن سری گوشی به حداقل برسد.
دسته (stem): دسته بخشی است که قطعه‌ی سینه‌ای یا چست پیس را به تیوب‌ها وصل می‌کند. استتوسکوپ لیتمن کلاسیک ۳ قطعه‌ی سینه‌ای دو طرفه دارد و تمام گوشی‌های پزشکی لیتمن که چست پیس دوطرفه دارند، دارای دسته‌ی چرحشی هستند. یعنی می‌توانید قطعه‌ی سینه‌ای را از محل دسته بچرخانید تا یک سمت چست پیس فعال شود.
قطعه‌ی سینه‌ای (chest piece): قطعه‌ی سینه‌ای یا به زبان خودمان «سر استتوسکوپ» بخشی است که روی بدن بیمار قرار می‌گیرد. به طور کلی، قطعه‌ی سینه‌ای گوشی‌های پزشکی یا یک طرفه است یا دو طرفه. استتوسکوپ‌های قدیمی که قطعه‌ی سینه‌ای ۲ طرفه داشتند، اینطور بودند که از طرف بزرگ‌تر به عنوان «دیافراگم» و از طرف کوچکتر به عنوان «بِل» استفاده می‌شد. در لیتمن کلاسیک ۳ به جای بل، یک دیافراگم کوچکتر قرار داده شده است. چرایی این موضوع و سایر ویژگی‌های جالب قطعه‌ی سینه‌ای littmann classic III را جلوتر بررسی کرده‌ام.
دیافراگم قابل تنظیم (tunable diaphragm): این یکی از نوآوری‌های شرکت 3M است. این دیافراگم طوری طراحی شده که فقط لازم است میزان فشار دادن قطعه‌ی سینه‌ای روی بدن بیمار را کم و زیاد کنید تا اصوات با فرکانس پایین و بالا را بشنوید.
نقد و بررسی لیتمن کلاسیک ۳
این نقد و بررسی را در ۴ بخش اصلی نوشته‌ام. در هر بخش به این گوشی پزشکی از ۵ نمره‌ای داده‌ام و در نهایت یک نمره‌ی مجموع از ۲۰ به گوشی اختصاص داده‌ام. سعی کردم که همه‌ی جوانب این استتوسکوپ را بررسی کنم و چیزی را از قلم نندازم. این متن حاصل گردآوری نقد و بررسی دیگران و تجربه‌ی شخصی من در استفاده از این گوشی پزشکی است.
طراحی و ساخت (۴ از ۵)
اگر یک استتوسکوپ را از محل یوک (دوشاخه شدن تیوب) به دو بخش تقسیم کنیم، نیمه بالایی گوشی‌های پزشکی (یعنی هدست) حدود ۲۰۰ سال است که دقیقا به همین شکل‌اند! نیمه پایینی استتوسکوپ‌ها (یعنی قطعه‌ی سینه‌ای، دسته و تیوب) تقریباً از ۷۰ سال پیش به همین شکل هستند. پس انتظار خاصی نمی‌توان از طراحی و ساخت یک گوشی پزشکی غیرالکترونیک داشت! همین است دیگر، چیکارش کنیم؟
استتوسکوپ لیتمن کلاسیک ۳ حدود ۶۹ سانتی‌متر طول دارد که استاندارد است. البته یکمی کوتاه است و گاهی لازمه برای معاینه‌ی بیمار کمی خم شوید. لیتمن کلاسیک ۲ کمی بلندتر بود و از این جهت کار با آن راحت‌تر بود.
وزن استتوسکوپ بین ۱۵۰ تا ۱۶۰ گرم (و به طور دقیق ۱۵۸ گرم) است. وزن بسیار کم و راحت. اگر عادت دارید که استتوسکوپ را روی گردنتان بگذارید، این وزن اصلاً اذیتتان نمی‌کند، در عین حال آنقدر سبک نیست که یادتان برود استتوسکوپ را دور گردنتان گذاشته‌اید. رسیدن به تعادل واقعاً سخته ولی لیتمن کلاسیک ۳ موفق عمل کرده است.
سرگوشی‌های استتوسکوپ بسیار خوب طراحی شده‌اند و کاملاً از ورود صداهای اطراف جلوگیری می‌کنند. به جز سرگوشی‌هایی که روی خود گوشی پزشکی قرار دارند، سرگوشی‌های یک سایز کوچکتر هم در جعبه وجود دارند. انطعاف، نرمی و شکل پذیری سرگوشی‌های لیتمن کلاسیک ۳ یکی از نقاط قوت آن است.
هدست گوشی در محل یوک کمی سفت است و قابلیت تنظیم سفتی و شلی را ندارد. آن اوایل ممکن است سفتی یوک و فشار آن به گوش‌ها اذیتتان کند ولی به مرور کمی شل می‌شود و حس بهتری خواهید داشت.
قطعه‌ی سینه‌ای بخش مورد علاقه من است. یک چست پیس همه فن حریف! این چست پیس با هدف انعطاف پذیری و پوشش طیف وسیع بیماران ساخته شده و با توجه به این هدف، طراحی و ساختش بی‌نقص است. قطعه‌ی سینه‌ای دوطرفه در هر سمت یک دیافراگم، یک حلقه‌ی لاستیکی ضد سرما (non-chill) و قابلیت تنظیم دارد. در مورد این اجزاء در بخش تجربه‌ی کاربری و بخش نوآوری بیشتر توضیح می‌دهم. همچنین می‌توانید دیافراگم کوچک را باز کرده و از آن به عنوان بل استفاده کنید.
مواد و مصالح (۵ از ۵)
سرگوشی‌ها و سایر بخش‌های لاستیکی لیتمن، از مواد مقاوم به چربی و الکل ساخته شده‌اند که در محیط‌های درمانی، قاتلین استتوسکوپ‌ها محسوب می‌شوند. این لاستیک‌ها عمر بالایی دارند و همچنین فاقد لاتکس هستند. این یعنی احتمال بروز حساسیت به لاستیک استفاده شده در گوشی تقریباً صفر است. دیگر هایپوآلرژنیک‌تر از این نمی‌شود.
لیتمن به قدری روی کیفیت بخش‌های لاستیکی مطمئن است، که در کنار تضمین تعویض ۵ ساله روی گوشی‌هایش، توصیه می‌کند که بعد از معاینه‌ی هر بیمار، استتوسکوپ را با ایزوپرپیل الکل ۷۰٪ ضدعفونی کنید. یعنی حداقل مطمئن هستید که تماس روزانه با الکل، حداقل تا ۵ سال آسیبی به استتوسکوپ نمی‌زند.
در مورد عمر استتوسکوپ، می‌گویند که لیتمن می‌ماند مگر آنکه دزدیده یا گم شود. درست می‌گویند! حواستان باشد که این گوشی‌ها خیلی خوب دزدیده می‌شوند. پس گوشی‌تان را سفت بچسبید و همکارتان را دزد نکنید. اسمتان هم روی سری گوشی حک کنید.
تجربیات یک زخم خورده
لوله‌های گوشی، یعنی بخش‌های فلزی هدست از آلیاژ آلومینیومی ساخته شده است که ازش سفینه و هواپیما و این چیزها می‌سازند. این آلیاژ محکم، سبک و مقاوم است. اگر گفته‌ی شرکت 3M (سازنده‌ی این استتوسکوپپ‌ها) درست باشد (که احتمال خیلی زیاد هست) فکر نمی‌کنم آلیاژ مناسب‌تری برای ساخت گوشی‌های پزشکی وجود داشته باشد. برای ساخت قطعه‌ی سینه‌ای نیز از همین آلیاژ استفاده شده است.
تیوب‌های لاستیکی و قابل انعطاف استتوسکوپ کیفیت بسیار بالایی دارند. برای ساخت تمام تیوب‌های استتوسکوپ‌های لیتمن از یک ماده یا متریال استفاده می‌شود. یک لاستیک مقاوم به چربی و الکل که فاقد هرگونه لاتکس است؛ درست مثل سرگوشی‌ها.
تجربه کاربری و عملکرد (۳.۵ از ۵)
سرگوشی‌ها خیلی خوب درون گوش جا می‌گیرند ولی احتمالاً نه برای همه. البته من کسی را ندیده‌ام که با سرگوشی‌های لیتمن کلاسیک مشکل داشته باشد ولی به شخصه انتظار داشتم که سه سایز مختلف برای سرگوشی در نظر بگیرند. در لیتمن کلاسیک فقط دو سایز سرگوشی داریم، یک سایز متوسط که روی گوشی قرار دارد و یک سایز کوچک که درون بسته بندی به عنوان سرگوشی‌های اضافی تعبیه شده است.
سرگوشی‌ها به شکل فشاری جاسازی می‌شوند و مثل برخی از استتوسکوپ‌ها، پیچی نیستند. خطر گم شدن سرگوشی‌های پیچی معمولاً بیشتر است، چون در برخورد با بدن و لباس، می‌چرخند، شل می‌شوند و می‌افتند و گم می‌شوند. سرگوشی‌های لیتمن کلاسیک ۳ محکم در جای خود قرار می‌گیرد و باید حسابی بکشیدش تا در بیاید!
در مورد لوله‌های گوشی در استتوسکوپ littmann classic III، چیزی که نظر من را خیلی جلب کرد، پرداختی است که روی این فلز انجام شده. پرداخت یا فینیش به اعمال یک لایه مکمل نازک روی سطح فلز برای تکمیل سطح بیرونی محصول فلزی می‌گویند. برخی فروشنده‌ها به اشتباه به پرداخت، پولیش می‌گویند.
لوله‌های گوشی در لیتمن کلاسیک ۳ در پنج رنگ یا فینیش دیده می‌شوند:
- استیل ضد زنگ معمولی (نقره‌ای)
- برنجی (طلایی)
- مسی (قهوه‌ای براق)
- سیاه
- دودی
جدول رنگ‌های گوشی را در انتهای مقاله برایتان گذاشته‌ام، نگران نباشید 🙂
از زیبایی که گذر کنیم، عملکرد لوله‌های گوشی عالی است. کیفیت انتقال صدا بالا، اصوات واضح و تداخلات صوتی ناشی از برخورد لوله‌ها با بدن بسیار کم است.
می‌رسیم به تیوب‌های استتوسکوپ که گفتیم کیفیت خیلی خوبی دارد. از تجربه‌ی کاربری، باید بگویم که لاستیک تیوب کمی چسبناک است. از این نظر که وقتی روی گردن می‌اندازید، کمی به پوست گردن می‌چسبد. تیوب استتوسکوپ تنوع رنگی خیلی زیادی دارد و به شمار من در ۱۶ رنگ مختلف عرضه شده‌اند. یعنی احتمالاً کاربری پیدا نخواهد شد که رنگ مورد علاقه‌اش را در بین استتوسکوپ‌های لیتمن کلاسیک ۳ پیدا نکند.
برخلاف مدل لیتمن کاردیولوژی ۴، تیوب‌های لیتمن کلاسیک تک لومنی هستند. در لیتمن کاردیولوژی، درون لوله ۲ لومن وجود دارد که جداگانه به هر گوش می‌روند و باعث می‌شوند که نویزها و صداهای ناشی از تحرکات تیوب‌های استتوسکوپ به حداقل برسند. این ویژگی در لیتمن کلاسیک نیست ولی هنوز هم کیفیت صدا بسیار مطلوب است. همانطور که در ابتدای متن اشاره کردم، برای محیط‌هایی غیر مراقبت‌های ویژه یعنی خارج از ICU، CCU، اورژانس و بخش ریکاوری، کاملاً نیازهای شما را پاسخگو خواهد بود.
قطعه‌ی سینه‌ای عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. اشاره به قابلیت tunable + دیافراگم + open bell